Ovčje boginje, predstavljaju vrstu akutnog infektivnog oboljenja koje se definiše kao oblik “Varicella-Zoster virus-a” (“VZV”). Ovaj virus, pripada porodici herpesvirida koji su vrsta DNK virusa.
Ovaj virus ima slabo izraženu otpornost kada se nađe u otvorenoj sredini, ali se vrlo lako prenosi direktnim kontaktom između osobe u čijem organizmu je trenutno izražen i aktivan u akutnom obliku i osobe koja njime nije zaražena. Konkretno, prirodni rezervoar ovog virusa je čovek, a najlakše ga prenosi kontakt sa nazofaringealnim sekretom osobe kod koje je trenutno aktivan akutni oblik virusa. Takođe, ovaj oblik virusa se prenosi i kontaktom sa osobom kod koje traje inkubacija ovog virusa. Inkubacija je period u kojem je osoba zaražena virusom, ali u kojem nisu izraženi konkretni simptomi prisustva infekcije virusom. Taj period, može trajati od jedne do tri nedelje.
U nastavku teksta, podelićemo sa vama još veliki broj konkretnih i korisnih informacija koje su vezane za ovčje boginje. Zato, ukoliko želite da se upoznate sa takvim informacijama, pročitajte ovaj tekst do kraja.
Šta je to što je uopšteno važno da znate o ovčjim boginjama?
Deca, odnosno bebe mlađe od 6 meseci, nisu izložene riziku od infekcije virusom koji izaziva ovčje boginje. Konkretno, bebe do pomenutog uzrasta su zaštićena transplacetarno prenetim antitelima koja se u njohov organizam prenose iz organizma majke koja je prebolela ovčje boginje. Ova antitela, formiraju se u organizmu svake osobe koja je jednom u svom životu bila zaražena ovčjim boginjama i služe da zaštite organizam od mogućnosti ponovnog akutnog manifestovanja virusa. To znači, da osoba koja je jednom prebolela ovčje boginje, ne može ponovo da bude izložena njihovom pojavljivanju.
Ipak, to ne znači da osoba koja je prebolela ove boginje ne može da bude njihov prenosilac. Zato, ukoliko u svom okruženju imate osobe koje ne biste želeli da izložite mogućnosti inficiranja, čak i ukoliko ste vi lično preboleli ovčje boginje, ipak ne bi trebalo da dolazite u kontakt sa osobama kod kojih su ove boginje prisutne.
Naučna istraživanja su pokazala da kod 10 do maksimalno 20 % ljudi postoji mogućnost reaktiviranja virusa, odnosno do ponovnog oboljevanja od ovčjih boginja. Ipak, čak i ukoliko se reaktivacija virusa dogodi, ona se događa samo jednom i to najčešće u poznim godinama života, odnosno u periodu kada je imunitet oslabljen.
Periodi u godini u kojima je zastupljenost ovčjih boginja najviše izražena i u kojim je samim tim i njihovo širenje najzastupljenije, jesu period od sredine jeseni pa sve do kasnog proleća. U letnjem periodu ima najmanje zabeleženih slučajeva infekcije ovčjim boginjama.
Ovčije boginje kod dece:
Već nakon 6 meseci starosti, kod beba nastaje rizik od mogućnosti zaraze ovčjim boginjama. Ipak, ovčje boginje se najčešće javljaju kod dece koja su u uzrastu od treće godine pa do predškolskog ili ranog školskog uzrasta. Razlog zašto se u ovom uzrastu ovčje boginje najčešće javljaju, jeste taj što se u tom uzrastu deca najčešće susreću sa velikim brojem svojih vršnjaka, pa se i mogućnost dolaženja u kontakt sa izvorom virusa povećava, Ono što je potrebno da znate, jeste da deca ranog uzrasta, mnogo lakše podnose prisustvo ovčjih boginja i lakše ih preboljevaju, nego odrasli.
Ovčije boginje kod odraslih:
Simptomi kojima se manifestuju ovčje boginje, mnogo su izražajniji i teži kod odraslih osoba koje obole od ovih boginja, nego što je to slučaj sa simptomima kojima se infekcija manifestuje kod dece.
Zato, uvek je bolje da se ovčje boginje prebole u detinjstvu nego u kasnijem periodu života.
Simptomi ovčijih boginja:
Simptomi ovčjih boginja, razlikuju se u zavisnosti od stadijuma bolesti.
Konkretno, postoje tri stadijuma ovčjih boginja i svakom stadijumu, svojstveni su drugačiji simptomi. Evo o kojim stadijumima i o kojim simptomima je reč:
– Kataralni stadijum ovčjih boginja:
Kataralni stadijum ovčjih boginja predstavlja početni stadijum ovčjih boginja i direktno se nadovezuje na period njihove inkubacije koja ponovićemo još jednom može da traje od jedne do tri nedelje. Kataralni stadijum traje oko 2 dana i karakterišu ga simptomi kao što su:
– Osećaj slabosti u organizmu i malaksalost,
– Povišena telesna temperatura,
– Pojava kašlja,
– Pojava bolova u zglobovima i mišićima.
U nešto ređem broju slučajeva, može se javiti i konjuktivitis i hiperemija ždrela (oblik nadraženosti ždrela koji nastaje kao posledica pojačane prokrvljenost u određenoj regiji tela).
U ovom stadijumu bolesti, ovčje boginje je neretko teško prepoznati jer simptomi koji ih karakterišu po svemu su slični brojnim drugim oblicima zdravstvenih promena.
– Osipni stadijum ovčjih boginja:
Osipni stadijum se direktno nadovezuje na kataralni stadijum ovčjih boginja i osnovni simptom kojim se može opisati jeste pojava ospi po celom telu. Ospe izlaze najčešće u tri naleta koji jedan od drugog vremenski mogu biti udaljeni od nekoliko sati do čak 72 sata. Svaki nalet izlaženja ospi, praćen je povišenom telesnom temperaturom. Ospe se mogu javiti ne samo na regiji kože, već i na regiji sluzokože (u regiji unutar usne duplje, na gingivama odnosno desnima, u analnoj regiji ili u vaginalnoj regiji). Kada ospe izađu, praćene su blago do jako intezivnim svrabom. Proces sazrevanja ospi, prolazi kroz četiri faze, a to su faza makule, faza pakule, faza vezikule i faza krasta. Ono što je potrebno naglasiti, jeste da češanje i povređivanje ospi (njihovo nasilno odvajanje od površine kože) u fazi kraste, može dovesti do posledica kao što su ostajanje ožiljaka na koži. Zato, potrudite se da se oduprete potrebi za češanjem, bez obzira koliko je svrab ospi u fazi kraste intezivan.
– Stadijum rekonvalescencije:
Ovaj stadiju, predstavlja završni stadijum ovčjih boginja i direktno se nadovezuje na osipni stadijum. U ovom stadijumu, koji može trajati od 6 do 8 dana, dolazi do prestanka i do nestajanja svih simptoma bolesti. U tom stadijumu, na koži su i dalje prisutne preostale kraste i uočljiva su mesta hiperpigmentacije na koži.
Lečenje ovčijih boginja:
Lečenje ovčjih boginja, obavlja se u obaveznoj kućnoj izolaciji pacijenta. Pacijent mora da leži i da što pravilnije svakodnevno sprovodi terapiju lečenja. Terapija se sastoji u svakodnevnom i pravilnom održavanju higijene koja je važna u cilju sprečavanja nastanka infekcije ospi. Pravilno održavanje higijene, podrazumeva da se jednom dnevno pacijent mora istuširati i to koristeći blagi rastvor hipermangana koji odlično dezinfikuje kožu. Nakon tuširanja, kožu ne treba uobičajeno brisati, već višak vode sa nje treba ukloniti tapkajućim pokretima čistim i nežnim peškirom. U protivnom, može doći do pojave iritacije i do povređivanja ospi. Ospe treba takođe svakodnevno posipati bebi puderom ili “Bivacin” puderom u cilju ubrzavanja procesa sušenja ospi. Regije sluzokože, treba tretirati antimikoticima. U težim oblicima prisustva bolesti, u terapiju se uz obaveznu konsultaciju sa lekarom mogu uvrstiti i antipiretici i analgetici.
Nikako ne smete koristiti “Aspirin”, jer njegova primena može dovesti do pojave kontraindikacija koje se mogu ispoljiti kroz pojavu “Rejevog sindroma”.